FOOD IS LIFE : อาหารจากบึงบัว #2 : ข้าวห่อใบบัวมังสวิรัติ
เขียน/ จันทน์สุภา ชมกุล
ภาพ/ ชลิต สภาภักดิ์
บัวเป็นพืชมหัศจรรย์และได้ว่าชื่อเป็นยาอายุวัฒนะ สามารถใช้ประโยชน์ได้ตั้งแต่รากจรดดอก หนึ่งในประโยชน์ของบัวที่นำมาใช้อย่างกว้างขวางในสมัยโบราณคือ การนำมาห่ออาหารเวลาเดินทาง หรือเมื่อต้องไปทำงานในไร่นาแทนภาชนะที่ไม่ต้องยุ่งยากในการพกพา สามารถใช้แล้วทิ้งย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ และอีกประโยชน์ที่สำคัญคือ การนำมาห่ออาหารที่เรียกว่า “ข้าวห่อใบบัว” ซึ่งเป็นอาหารที่คนจีนนิยมรับประทาน เนื่องจากข้าวที่ห่อด้วยใบบัวแล้วนำไปนึ่ง เมื่อสุกแล้วจะนอกจากจะทำให้อาหารมีกลิ่นหอมน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น ข้าวห่อใบบัวยังมีสรรพคุณทางยาอันเนื่องมาจากการถ่ายเทสารอาหารจากใบบัวสู่อาหารเมื่อใบบัวได้รับความร้อน คนไทยเรารับเอาแนวคิดนี้ของคนจีนมาปรับใช้กับอาหารไทย จนได้ “ข้าวห่อใบบัว” แบบไทยๆ ที่มีความหลากหลายของสูตรอาหารไปตามรสนิยมของผู้ปรุง
จากงานวิจัยของการแพทย์แผนจีน พบว่า ใบบัวมีสาระสำคัญหลายชนิดที่มีสรรพคุณที่ดีต่อร่างกาย สารสำคัญในใบบัว เช่น ฟลาโวนอยด์และสารฟีนอลิก มีคุณสมบัติช่วยในการต้านอนุมูลอิสระและส่งเสริมการทำงานของระบบย่อยอาหาร เมื่อสัมผัสกับความร้อนในกระบวนการปรุงอาหาร สารเหล่านี้จะถูกปล่อยออกมาและซึมเข้าไปในอาหาร มีสรรพคุณที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น การลดความร้อนในร่างกายและการปรับสมดุลพลังงานตามหลักการแพทย์แผนจีนและไทย อีกทั้งยังช่วยบรรเทาอาการท้องอืดและแน่นท้อง เนื่องจากใบบัวมีฤทธิ์ช่วยขับลมและปรับสมดุลระบบย่อยอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การนำใบบัวมาใช้ประโยชน์จึงไม่เพียงเป็นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด หากยังส่งผลดีต่อร่างกายอีกด้วย วันนี้ FOOD IS LIFE จึงชวนพี่ป้อม ศิริพร อาจแย้มสรวล ผู้เชี่ยวชาญอาหารท้องถิ่นสุพรรณบุรี อำเภอสองพี่น้อง มาทำข้าวห่อใบบัวมังสวิรัติ ซึ่งในสูตรนี้มีความครบเครื่องแบบไม่ต้องมีเนื้อสัตว์แต่ก็ยังให้ความอร่อยและมีประโยชน์ต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก ถือได้ว่าเป็นอาหารที่มีโภชนาการสูงจากข้าวหลากหลายสายพันธุ์ พืชผักหลากสี ถั่ว และเห็ด ปรุงตามหลักการของศาสตร์แมคโครไบโอติกที่ปรุงแต่น้อย แต่ให้รสของธรรมชาติที่กลมกล่อมอย่างลงตัว
ข้าวห่อใบบัวสูตรนี้มีเครื่องประกอบดังนี้
- ข้าว 5 สายพันธุ์ ได้แก่ ข้าวหอมมะลิขาว ข้าวหอมมะลิแดง ข้าวเหนียวลืมผัว ข้าวเหนียวขาว และข้าวไรซ์เบอร์รี่ (หรือข้าวชนิดใดก็ได้ที่ชื่นชอบ)
- เห็ดหอมแห้ง แช่น้ำจนนิ่ม
- เผือก
- ฟักทอง
- มันส้ม
- เมล็ดมะม่วงหิมพานต์
- แปะก๊วยต้มน้ำตาล
- เม็ดบัวต้มน้ำตาล
- เกลือธรรมชาติ หรือดอกเกลือ
- น้ำตาลอ้อยผง หรือน้ำตาลธรรมชาติอื่นๆ เช่น น้ำตาลมะพร้าว หรือน้ำตาลโตนด
- เหล้าจีน
- น้ำมันงา
- รากผักชี
- กระเทียม
- พริกไทย
น้ำสต็อกสำหรับหุงข้าว
เครื่องประกอบ
- หอมใหญ่
- ไชเท้า
- สาหร่ายคอมบุ
- เกลือเล็กน้อย
- รากผักชี
ข้าวห่อใบบัวยังสามารถปรับเปลี่ยนสูตรได้ตามความต้องการของผู้ปรุงแล้วแต่วัตถุดิบที่จัดหาได้ จึงเป็นเมนูที่มีความสร้างสรรค์สูง และได้รสชาติที่ต้องการอย่างหลากหลาย
